Twierdza Malbork, znana również pod niemiecką nazwą Festung Marienburg, to imponująca budowla zlokalizowana w pobliżu miasta Malbork, w malowniczym rejonie nad rzeka Nogat. Jej usytuowanie, zaledwie 4 kilometry od kluczowej przeprawy przez rzekę, czyni ją strategicznym punktem w regionie.
Budowę twierdzy rozpoczęto w latach 1899–1903, a jej rozwój kontynuowano po wybuchu I wojny światowej, co dodatkowo zwiększyło jej znaczenie strategiczne.
W 1904 roku, niemieccy sztabowcy określili strategiczne zadania twierdzy, które obejmowały:
- strzeżenie mostów w Malborku i Tczewie,
- ułatwienie wycofującym się wojskom przekroczenia rzek Nogat i Wisła,
- utrzymanie na prawym brzegu Nogatu pozycji dla nadciągającej armii z linii Wisły.
Ta zamkowa forteca nie tylko odzwierciedla militarne ambicje czasów, w których została zbudowana, ale także jawi się jako ważny element lokalnej historii i kultury.
Historia
14 stycznia 1898 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu budowy kompleksu fortifikacji w Malborku, mających na celu zabezpieczenie kluczowej przeprawy na trasie kolejowej łączącej Berlin z Królewcami. W okresie od 1899 do 1902 roku, projektowanie oraz realizacja nowego obiektu obronnego były w rękach Fortyfikacji Gdańsk, natomiast w latach 1902–1903 do prac przystąpiła Fortyfikacja Grudziądz. W 1903 roku, po zakończeniu podstawowego etapu budowy wiedziało, że utworzono odrębną Fortyfikację Malbork.
Centralną częścią zespołu umocnień było dziesięć niewielkich fortów, z których każdy wyposażony był w betonowy schron przystosowany dla od 80 do 160 żołnierzy, co odpowiadało jednemu lub dwóm plutonom piechoty. Fortuny te otaczały niskie wały oraz fosa, w której rozmieszczono zasieki z drutu kolczastego. W ówczesnym nazewnictwie niemieckim były to określane jako punkty oporu piechoty (Infanterie-Stützpunkte). Oprócz fortów na terenie twierdzy znajdowały się również baterie artyleryjskie, które składały się z betonowych schronów i ziemnych stanowisk dla dział o kalibrze 12 i 15 centymetrów. Uzupełnieniem systemu obronnego były również sześć przewoźnych wieżyczek dla armat kal. 5 centymetrów, rozmieszczonych w pary w różnych punktach, takich jak Fort 4a czy Fort 6 oraz punkt oporu „Piaski” przy drodze do Elbląga.
Wschodnie położenie artylerii było dodatkowo wspierane przez trzy obiekty obrony piechoty. Budując fortyfikacje, w dużym stopniu korzystano z naturalnych walorów terenu; wschodnia część twierdzy była chroniona przez mokradła.
W wyniku wybuchu I wojny światowej w latach 1914–1915 kompleks fortów uległ rozbudowie. W tym czasie powstały nowe budowle betonowe: cztery schrony dla żołnierzy piechoty, sześć działobitni artyleryjskich oraz cztery schrony amunicyjne, a także dziewięć dodatkowych schronów dla artylerzystów.
Warto dodać, że twierdza Malbork zajmowała kluczowe miejsce na północnym końcu tzw. Linii Dolnej Wisły, w skład której wchodziły także twierdza Grudziądz, twierdza Toruń oraz twierdza Chełmno.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Ratusz w Malborku | Wodociągowa wieża ciśnień w Malborku | Brama Garncarska w Malborku | Brama Mariacka w Malborku | Zamek w MalborkuOceń: Twierdza Malbork