Roman Gileta

---

Życiorys

Dzieciństwo Romana Gilety miało miejsce w Malborku, gdzie rozpoczął edukację w Publicznej Szkole Podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej. W 1956 roku, po przeprowadzce z rodzicami do Wałbrzycha, kontynuował naukę w Szkole Podstawowej nr 4 na Nowym Mieście. Po skończeniu szkoły podstawowej zdecydował się na dalszą edukację w 5-letnim Technikum Górniczym im. Wincentego Pstrowskiego, mieszczącym się przy al. Wyzwolenia. Ostatecznie jednak wybrał Zasadniczą Szkołę Górniczą im. Maurycego Thoreza, która znajdowała się przy ul. Przywodnej na Starym Zdroju. ZSG ukończył z wyróżnieniem z języka polskiego.

W latach jego nauki, każda kopalnia w Wałbrzychu posiadała szkołę przyzakładową. Wkrótce po ukończeniu ZSG, Roman rozpoczął edukację w Wieczorowym Technikum Górniczym im. W. Pstrowskiego, gdzie studiował na kierunku eksploatacja złóż, mimo że nie miał skierowania z PZPR, które wówczas było wymagane. Równocześnie pracował w Kopalni Węgla Kamiennego „Thorez”. Po zakończeniu trzeciego semestru, niestety, został skreślony z listy uczniów z powodu braku tegoż skierowania.

Następnie przez dwa lata uczęszczał do wieczorowego Liceum Ogólnokształcącego na Nowym Mieście, jednak obowiązki zawodowe uniemożliwiły mu dalszą edukację. Od kwietnia 1977 do grudnia 1981 roku, Roman pracował i prowadził Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w Kątach Bystrzyckich. W tym czasie zajmował się różnymi zawodami, takimi jak murarz, kamieniarz, kelner, oborowy oraz traktorzysta. Obecnie mieszka w Wałbrzychu.

Twórczość

Roman Gileta zadebiutował w 1974 roku w czasopiśmie „Nowy Wyraz”. Jego prace poetyckie zdobyły uznanie i zostały przetłumaczone na wiele języków, w tym angielski, czeski, francuski, serbski oraz węgierski. Warto również zauważyć, że autor wydał zbiór opowiadań, poszerzając tym samym swoje literackie osiągnięcia.

Świat przedstawiony jego wierszy to często nieoficjalna strona egzystencji, życie nie od święta, to ludzie usuwani najczęściej z pola widzenia, margines społeczności, w którym narrator czuje się jak ryba w wodzie i gdzie potrafi, na zasadzie ogólnej kumpelskiej równości, być sobą, poetą właśnie, nieraz zaskakująco lirycznym, nieraz może zbyt publicystycznym. Antoni Matuszkiewicz

Funkcje

Roman Gileta pełni szereg znaczących funkcji społecznych i zawodowych, które podkreślają jego zaangażowanie w życie lokalnej społeczności. Jego działalność obejmuje:

• prezesowanie Stowarzyszeniu Środowisk Twórczych w Wałbrzychu,
• wiceprezesię Wałbrzyskiego Klubu Literackiego,
• wiceprezesię Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Kątach Bystrzyckich,
• przewodniczenie NSZZ „Solidarność” Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych.

Organizator

Roman Gileta jest osobą aktywnie zaangażowaną w organizację wydarzeń kulturalnych. Do jego osiągnięć należą między innymi:

• wigilia poetów,
• jesienne spotkania z poezją i prozą,
• wałbrzyskie ścieżki literackie,
• lekcja poezji,
• wałbrzyska giełda staroci,
• kanapa teatralna (współorganizacja),
• wałbrzyski wolny rynek artystyczny.

Publikacje

Roman Gileta jest autorem wielu znaczących dzieł literackich, które wzbogaciły polski krajobraz kulturowy. Wśród jego publikacji znajdują się:

• Fakty, poezja, Wałbrzych 1976,
• [Wiersze] Wałbrzyski Klub Literacki, Wałbrzych 1979,
• Trzy twarze, poezja, Wojewódzki Dom Kultury, Wałbrzych 1980,
• Zwiad, dokument życia społecznego, Kłodzki Klub Literacki, Kłodzki Ośrodek Kultury, 1981,
• Za płotem, program wieczoru poezji z wierszami, grafika Michał Fostowicz-Zahorski, 1982,
• Obudzić ciszę, poezja, Wojewódzkie Centrum Kultury, Wałbrzych 1987,
• Nokturn domowy, dokument życia społecznego, Ośrodek Teatru Otwartego OTO „Kalambur”, Wrocław 1987,
• Zatrzymać siebie, poezja, Instytut Klimatyzacji Sztuki, Wałbrzych 1997,
• Profile, Stowarzyszenie Środowisk Twórczych w Wałbrzychu, 2001,
• Łajza, Oficyna Wydawnicza Stowarzyszenia Środowisk w Wałbrzychu, 2009,
• Wybór opowiadań, red. i wstęp Antoni Matuszkiewicz, Stowarzyszenia: Środowisk Twórczych i Autorów Polskich, Oddział w Wałbrzychu, 2011,
• Wyrwane z życiorysu, proza, 2020 ISBN 978-83-66926-50-9.

Gileta współpracował z różnymi pismami literackimi, w tym z takimi jak „Akcent”, „Fakty”, „Kultura”, „Odra”, „Poezja”, „Regiony”, „Tygodnik Literacki”, „Życie Literackie”. Jego prace pojawiały się także w zbiorowych publikacjach, między innymi w takich jak Almanach Wałbrzyski, Kultura Dolnośląska, Niedokończony obraz (Warszawa, 2011), Prezentacje, Puls, Sudecki Pociąg Poetycki, Szybki Pociąg Haiku (2018), Tor, Witryna oraz Znaki Wyobraźni. Udzielał się również w antologiach związanych z Dniami Poezji w Broumovie w latach 2005–2009.

Nagrody

Roman Gileta jest osobą, która została uhonorowana licznymi nagrodami za swoją działalność w dziedzinie kultury i literatury. Wśród przyznanych mu wyróżnień znajdują się:

• Nagroda Wojewody Wałbrzyskiego „Zasłużony Działacz Kultury”,
• Nagroda Prezydenta Miasta Wałbrzycha oraz Starosty Powiatu Wałbrzyskiego za działalność literacką,
• Stypendium Rady Miejskiej Wałbrzycha,
• Nagroda Rady Miejskiej Wałbrzycha,
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, nadana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2012 roku,
• Nagroda Literacka im. Stefana Żeromskiego w 2013 roku,
• Nagroda Kulturalna Dolnego Śląska „Silesia” w 2013 roku.

---

Oceń: Roman Gileta

---