Jan P. Grabowski to wybitny przedstawiciel polskiej literatury, którego twórczość łączy poezję i prozę. Urodził się 8 czerwca 1947 roku w Malborku, a jego bogaty dorobek literacki zyskał uznanie zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
Jego twórczość, osadzona w różnych kontekstach społeczno-kulturowych, odzwierciedla głęboką refleksję nad kondycją ludzką oraz złożoność relacji międzyludzkich.
Życiorys
Jan P. Grabowski urodził się w rodzinie z Wołynia, a jego rodzice, Stefan i Wanda z d. Kownacka, poznali się w Malborku w jesieni 1945 roku. W 1966 roku, po ukończeniu edukacji w Liceum Ogólnokształcącym im. Henryka Sienkiewicza w Malborku, złożył egzamin dojrzałości. Następnie, w 1975 roku, zdobył dyplom filologii polskiej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, co miało kluczowe znaczenie dla jego dalszej kariery twórczej.
W roku 1982 Grabowski podjął decyzję o przeprowadzce z Malborka do Gdańska, gdzie rozwijał swoje zainteresowania literackie. Jego debiutancki wiersz, zatytułowany „Dotykanie czasu”, ukazał się 1 października 1977 roku w „Dzienniku Bałtyckim”. Tego samego roku, 1 grudnia, zadebiutował jako prozaik w tygodniku „Literatura”, publikując opowiadanie „Jak szukanie śladów ptaka w powietrzu, albo dróg ryby w wodzie”.
Jan P. Grabowski jest autorem osiemnastu książek i aktywnie tworzy w obszarze poezji oraz prozy. Jego twórczość była publikowana w wielu prestiżowych czasopismach, takich jak „Tygodnik Kulturalny”, „Tygodnik Powszechny”, „Poezja”, „Nadodrze”, „W Drodze” oraz „Przegląd Artystyczno-Literacki”.
Warto zaznaczyć, że aby uniknąć mylenia z Janem Grabowskim, pisarzem i pedagogiem z lat 1882–1950, który był autorem literatury dziecięcej, twórca literacki używa również drugiego imienia – Piotr. W ten sposób stara się zachować swoje unikalne miejsce w polskiej literaturze.
Twórczość
Jan P. Grabowski to autor wybitnych dzieł literackich, które odznaczają się różnorodnością form i tematów. Wśród jego ważniejszych publikacji można wymienić:
- Zabójstwo Ahuramazdy, wybór opowiadań, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie, 1979, s. 151,
- Ukryte spojrzenie, minipowieść, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie, 1980, s. 124,
- Dotknięcie mroku, arkusz poetycki, Gorzów Wielkopolski, Gorzowskie Towarzystwo Kultury, 1981, s. 15,
- Żółta poczekalnia, wybór wierszy, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984, s. 115,
- Deszcz i płomień, tomik wierszy, Gdańsk, Wydawnictwo Morskie, 1988, s. 84,
- Łaska widzenia. Wiersze z lat 1983–1988, Warszawa, S. W. „Czytelnik”, 1990, s. 53,
- Wiersze wybrane, Duszniki-Zdrój, Zabytkowa Papiernia-Muzeum w Dusznikach-Zdroju, 1991, s. 43,
- Strefa nocy, powieść, Warszawa, Wydawnictwo Sanmedia, 1993, s. 227,
- Szkarłat i błękit. Wiersze religijne i metafizyczne, Pelplin, Wydawnictwo Diecezjalne, 1994, s. 128,
- Kolor chryzoprazu. Liryki wybrane z lat 1986–1995, Pelplin, Wydawnictwo Wyższego Seminarium Duchownego „Bernardinum”, 1997, s. 191,
- Światło popielate, poezje, Pelplin, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 1999, s. 87,
- Poezje wybrane, Pelplin, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 2000, s. 198,
- Sonata obojowa. Wybór liryków, Pelplin, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej „Bernardinum”, 2003, s. 167,
- Złoto i biel. Wybór poezji, Pelplin, Wydawnictwo „Bernardinum” Sp. z o.o., 2007, s. 278. Do książki dołączona jest płyta z wierszami w interpretacji Piotra Adamczyka,
- Poezje. W tempie andante, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, 2009, s. 118,
- Srebrne adagio. Wybór poezji, Pelplin, Wydawnictwo „Bernardinum” Sp. z o.o., 2010, s. 392. Książkę wzbogaca płyta CD z wierszami w wykonaniu Ignacego Gogolewskiego,
- Przez chwilę… Wiersze z lat 2010–2011 oraz Wiersze nowe z 2012 r., Pelplin, Wydawnictwo „Bernardinum” Sp. z o.o., 2012, s. 88.
Twórczość Grabowskiego cechuje głęboka refleksja nad ludzką egzystencją oraz bogactwo emocji, które przekazują jego wiersze.
Nagrody i wyróżnienia
Jan P. Grabowski to wybitny twórca, który przez lata swojej kariery literackiej zdobył wiele cennych wyróżnień. Poniżej przedstawiamy przegląd jego osiągnięć, które podkreślają jego znaczący wkład w polską literaturę.
- w 1978 roku zdobył Pierwszą Nagrodę za opowiadanie zatytułowane Park w konkursie literackim organizowanym przez Elbląskie Towarzystwo Kulturalne,
- w 1992 roku uhonorowany Laurem Pogórza Ciężkowic na III Ogólnopolskim Konkursie Poezji „Piękno Pogórza”, który zorganizowało Centrum Ignacego Jana Paderewskiego,
- w 1995 roku otrzymał Laur Liścia Akantu „za bogactwo poetyckiej wyobraźni, udaną próbę uchwycenia świata realnego w jego wymiarze codziennym i metafizycznym”, na Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, który odbył się w Olsztynie pod patronatem Prezydenta Miasta,
- w 1997 roku został nagrodzony przez Prezydenta Miasta Gdańska z okazji 20-lecia swojego debiutu literackiego,
- w 2002 roku zdobył Grand Prix oraz Nagrodę Marszałka Województwa Pomorskiego za utwór pt. Świat to tylko obrazy wykreowane przez naszą świadomość, a także II Nagrodę w Kategorii Poezji i Nagrodę Publiczności w Turnieju Jednego Wiersza na XVII Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Mieczysława Stryjewskiego w Lęborku,
- w 2003 roku z okazji 25-lecia swojej twórczości literackiej ponownie otrzymał nagrodę od Prezydenta Miasta Gdańska,
- w 2003 roku odznaczony Medalem Sint Sua Praemia Laudi Wojewody Pomorskiego za wybitne zasługi dla Województwa Pomorskiego,
- w 2003 roku przyznano mu Złoty Krzyż Zasługi za osiągnięcia w pracy twórczej, nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Wojewody Pomorskiego,
- w 2005 roku zdobył Pierwszą Nagrodę w VI edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „Prezentacje Ekologiczne Barcin 2005”, który odbył się pod patronatem Wicemarszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego,
- w 2006 roku zwyciężył w Ogólnopolskim Konkursie Literackim „O Gmerk Olkuski 2006”, zdobywając Pierwszą Nagrodę w kategorii „Poezja”, który zorganizował Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu,
- w 2006 roku zdobył pierwsze miejsce w Konkursie Poezji o Tematyce Przyrodniczej, zorganizowanym przez Zarząd Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego w Gdańsku,
- w 2007 roku otrzymał Pierwszą Nagrodę za poliptyk złożony z czterech utworów pt. Kwartyny poszpitalne na X Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „O ludzką twarz człowieka” w Krośnicach,
- w 2007 roku wyróżniony Nagrodą Główną za zestaw wierszy w kategorii wierszy o tematyce ochrony środowiska naturalnego człowieka na Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim XIV Piastowskiej Biesiady Poetyckiej, zorganizowanej przez Starostwo Powiatowe w Pruszkowie oraz Konfraternię Poetycką „Biesiada” w Piastowie,
- w 2008 roku otrzymał wyróżnienie za książkę Złoto i biel w Konkursie Wydawnictw Literatury Pomorskiej podczas IX Kościerskich Targów Książki Kaszubskiej i Pomorskiej „Costerina 2008”,
- w 2008 roku uhonorowany Nagrodą Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z okazji jubileuszu 30-lecia działalności literackiej,
- w 2009 roku zdobył Nagrodę Główną w pierwszej edycji Konkursu Poezji Religijnej „Pamięć i Tożsamość”, organizowanego przez Fundację Edukacji i Twórczości, dla uczczenia osoby Karola Wojtyły – Jana Pawła II,
- w 2012 roku uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 35-lecia działalności literackiej i wydawniczej.
Przypisy
- Jan P. Grabowski | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 05.04.2022 r.]
- a b Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 05.04.2022 r.]
- Aktywni absolwenci UMK – Program Absolwent – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu [online], absolwent.umk.pl [dostęp 07.04.2022 r.]
- Costerina 2008 [online], Biblioteka Miejska w Kościerzynie [dostęp 07.04.2022 r.]
- Życiorys artystyczny [online], Jan P. Grabowski, 27.02.2015 r. [dostęp 05.04.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Pani Galewska | Dorota Gorjainow | Alicja Karska | Mirosław Mizera | Kamila Małgorzata Pietrzak | Marcelina Zawadzka | Józef Kus | Katarzyna Rosłaniec | Anna Gigiel | Roman Gileta | Gedz | Jan SiemińskiOceń: Jan P. Grabowski