Jerzy Limon, urodzony 24 maja 1950 roku w Malborku, a zmarły 3 marca 2021 roku w Gdańsku, był wybitnym polskim anglistą, literaturoznawcą, pisarzem, tłumaczem oraz teatrologiem. Jako profesor nauk humanistycznych, Limon w znaczący sposób przyczyniał się do rozwoju polskiej kultury i edukacji.
Wieloletnia działalność Jerzego Limona jako inicjatora i dyrektoraGdańskiego Teatru Szekspirowskiego miała ogromny wpływ na popularyzację teatru i kultury szekspirowskiej w Polsce. Jego zaangażowanie oraz talent sprawiły, że teatr ten stał się istotnym miejscem spotkań miłośników dramatu.
Dodatkowo, Jerzy Limon był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, co podkreśla jego znaczenie w dziedzinie nauk humanistycznych w kraju.
Życiorys
Jerzy Limon był synem Zenona, specjalisty w dziedzinie ginekologii, oraz Wandy z domu Gierasimowicz, pielęgniarki. Jako młodszy brat Janusza, który również odniósł sukcesy jako lekarz i profesor w naukach medycznych, przeszedł przez edukację w Szkole Podstawowej nr 7 w Sopocie. Następnie ukończył I Liceum Ogólnokształcące w Sopocie, a w 1975 roku uzyskał dyplom z anglistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
W latach 1975–1980 pracował jako wykładowca literatury w Instytucie Filologii Angielskiej na UAM, uzyskując w 1979 roku tytuł doktora. Od 1980 roku rozwijał swoją karierę akademicką w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Gdańskiego. W 1985 roku podjął się habilitacji na swojej macierzystej uczelni w Poznaniu, a 20 stycznia 1993 roku otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. W trakcie swojej kariery akademickiej, w latach 1983–1993, pełnił funkcję wicedyrektora Instytutu Anglistyki UG, a po 1993 roku kierował Zakładem Historii Literatury i Kultury Brytyjskiej UG.
W instytucie, w którym pracował, miał ogromny wkład w utworzenie Katedry Sztuk Scenicznych. Wykładał zarówno w języku polskim, jak i angielskim, a jego wykłady gościnne odbyły się w renomowanych uczelniach, takich jak Hunter College w Nowym Jorku, University of Delaware oraz University of Colorado. Był również aktywnym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz ZAiKS, a także krajowym korespondentem Wydziału I Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności. W 2016 roku został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk.
W dorobku literackim Jerzego Limona znajduje się około 10 książek oraz blisko 80 artykułów i recenzji, które były publikowane nie tylko w Polsce, ale również w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Opracował także 120 haseł do Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN. Wspólnie z Władysławem Zawistowskim zrealizował przekłady dramatów Williama Shakespeare’a, w tym „Antoniusza i Kleopatrę” (1992) oraz „Trojlusa i Kressydę” (1990). Ponadto, współpracował z pismem literackim „Migotania, przejaśnienia”.
Jako fundator powołał Fundację Theatrum Gedanense, której celem była odbudowa Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego oraz organizacja corocznego Festiwalu Szekspirowskiego. Jerzy Limon pełnił również rolę dyrektora w tym teatrze. Był współtwórcą Sopockiego Forum Integracji Nauki, Kultury i Sztuki „Sfinks”.
W życiu prywatnym, Jerzy Limon był żonaty z Justyną, a para wychowała dwoje dzieci – Tomasza i Julię. Mieszkał w Wielkim Kacku. Niestety, zmarł na skutek COVID-19 podczas pandemii tej choroby. Msza pogrzebowa odbyła się 27 marca 2021 roku, w Międzynarodowy Dzień Teatru, w kościele św. Jana w Gdańsku. Jerzy Limon spoczął na cmentarzu komunalnym w Sopocie (sektor P5/2/6).
Publikacje
– Münchhauseniada, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1980, ISBN 83-210-0218-8.
– Gdański teatr „elżbietański”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989.
– Wieloryb. Wypisy źródłowe, Wyd. Jama s.c., Gdańsk 1998, ISBN 83-87342-06-8.
– Koncert Wielkiej Niedźwiedzicy, Wyd. „Twój Styl”, Warszawa 1999, ISBN 83-7163-180-4.
– Między niebem a sceną. Przestrzeń i czas w teatrze, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002, ISBN 83-88560-86-7.
– Trzy teatry: scena, telewizja, radio, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003, ISBN 83-89405-72-5.
– Piąty wymiar teatru, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006, ISBN 83-7453-627-6.
– Obroty przestrzeni. Teatr telewizji. Próba ujęcia teoretycznego, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008, ISBN 978-83-7453-776-6.
– Brzmienia czasu. O aktorstwie i mowie scenicznej, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, ISBN 978-83-7453-026-2.
– Młot na poetów albo Kronika ściętych głów, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2014.
– Szekspir. Siedem grzechów głównych (z zarazą w tle), Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2022.
Odznaczenia i wyróżnienia
Jerzy Limon jest osobą, która otrzymała wiele prestiżowych nagród oraz odznaczeń, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w kulturę oraz sztukę. Poniżej przedstawione są wyróżnienia, które zdobią jego dorobek:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2011 roku,
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, otrzymany w 2005 roku,
- Odznaczenie Oficera Orderu Imperium Brytyjskiego, przyznane w Wielkiej Brytanii w 2014 roku,
- Medal św. Wojciecha, nadany w 2015 roku,
- Złoty Medal Uniwersytetu Gdańskiego „Doctrinae Sapientiae Honestati”, zdobyty w 2015 roku,
- Nagroda Artystyczna Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, otrzymana w latach 1991 oraz 1999,
- Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”, uhonorowana w 1998 roku,
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, przyznana w 2006 roku,
- Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, zdobyta w 2006 roku,
- Nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich, przyznana w 2015 roku,
- Tytuł „Człowieka Roku 2015” w plebiscycie czytelników „Dziennika Bałtyckiego” w 2016 roku,
- Pragnell Shakespeare Birthday Award, przyznana w 2019 roku za osiągnięcia w popularyzowaniu wiedzy o dziełach Williama Shakespeare’a,
- Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora, zdobyta w 2019 roku.
Upamiętnienie
„Został upamiętniony jako jeden z apostołów na dziele Ostatnia wieczerza Macieja Świeszewskiego, które zdobi halę przylotów gdańskiego lotniska.
W 2022 roku Senat Uniwersytetu Gdańskiego uhonorował Jerzego Limona, nadając jego imię Sali Teatralnej Wydziału Filologicznego. W tym samym czasie w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim odbyło się otwarcie Biblioteki Profesora Jerzego Limona.
Przypisy
- Życiorys [online], JerzyLimon.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- Jerzy Limon [online], polskiszekpir.uw.edu.pl [dostęp 23.09.2024 r.]
- Cmentarz komunalny w Sopocie [online], Grobonet [dostęp 31.10.2024 r.]
- Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], gdansk.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- Ostatnia Wieczerza [online], swieszewski.com [dostęp 22.03.2022 r.]
- Posiedzenie Sejmu – skrót informacji [online], ug.edu.pl, 31.03.2022 r. [dostęp 01.04.2022 r.]
- Otwarcie Biblioteki prof. Jerzego Limona w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim [online], pomorskie.eu, 24.04.2022 r. [dostęp 26.04.2022 r.]
- GrzegorzG. Janikowski GrzegorzG., Prof. Jerzy Limon odebrał Nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora [online], dzieje.pl, 26.02.2020 r. [dostęp 31.10.2024 r.]
- MatyldaM. Promień MatyldaM., Pragnell Shakespeare Award dla Jerzego Limona [online], prestiztrojmiasto.pl, 12.03.2019 r. [dostęp 31.10.2024 r.]
- Nagroda im. Erazma i Anny Jerzmanowskich: Laureaci Nagrody: w 2015 [online], pau.krakow.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
- BeataB. Czechowska-Derkacz BeataB., Nagroda im. Jana Heweliusza dla Profesora Limona, univ.gda.pl, 31.01.2007 r. [zarchiwizowane 14.09.2012 r.]
- Uchwała Nr 5 /2016 Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z dnia 1.12.2016 r. [online], sip.lex.pl [dostęp 24.08.2019 r.]
- Jerzy Limon [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 23.01.2022 r.]
- Królowa Elżbieta nagrodziła prof. Jerzego Limona Orderem Imperium Brytyjskiego [online], dziennikbaltycki.pl, 30.01.2015 r. [dostęp 06.02.2021 r.]
- Ostatnie pożegnanie prof. Jerzego Limona [online], tvp.pl, 27.03.2021 r. [dostęp 28.03.2021 r.] [zarchiwizowane 28.03.2021 r.]
- a b Zmarł prof. Jerzy Limon, dyrektor Teatru Szekspirowskiego [online], trojmiasto.pl, 03.03.2021 r. [dostęp 03.03.2021 r.]
- Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [online], nck.org.pl, 06.02.2006 r. [dostęp 29.09.2012 r.]
- Laureaci medalu św. Wojciecha, gdansk.pl [zarchiwizowane 14.02.2021 r.]
- Limon Jerzy [online], gedanopedia.pl [dostęp 31.10.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Piotr Franaszek | Krzysztof Lewalski | Adalbert Krueger | Zdzisław Dywan | Hartmut Boockmann | Teresa Martyniuk | Zbigniew JastrzębskiOceń: Jerzy Limon